فاطمه الزهرا

🔷 تفكر سنگ اول رشد انسان و زير بناى تربيت او و سرنخ اين كلاف سر درگم است. ادامه‏ى تفكر، شناخت است و ادامه‏ى شناخت، محبت است و ادامه‏ى محبت، حركت و عمل و آزادى و رشد و تكامل و آدم شدن و انسان شدن.

🔷 البته تفكر به تنهايى كافى نيست. ذهن ما مانند معده احتياج به مواد خامى دارد كه آن را هضم كند، شيره‏اش را بمكد و آن را تبديل به انرژى، تبديل به عمل كند. فكر ما نيز نيازمند مواد خامى است كه آن‏ها را هضم كند و به معرفت و عشق و عقيده و به عمل تبديل بنمايد.

🔷 براى رشد انسان، فقط تفكر نتيجه بخش نيست. تفكر احتياج به تدبرها و مطالعات و مواد خام دارد و اين هر دو باز احتياج به اصل ديگرى دارند؛ اصل تعقل و سنجش.

🔷 شناخت نهايى به مقايسه و سنجش و به نظارت عالى عقل نيازمند است. چون عقل دو نظارت دارد: يكى بر راه‏هايى كه فكر ارائه مى‏دهد و ديگر بر هدف‏هايى كه فكر براى نشان دادن راهش مى‏كوشد و تلاش مى‏كند. با سنجش راه‏ها و سنجش هدف‏هاست كه انتخاب امكان پذير مى‏شود.

🔷 شناخت و انتخاب و عمل نتيجه‏ى تدبر و تفكر و تعقل است و اين هر سه نياز به كسى دارند كه آن‏ها را رهبرى كند و كنترل نمايد، كه گفته‏اند: «هَلَكَ مَنْ لَيْسَ لَهُ حَكيمٌ يُرْشِدُهُ»؛ آن كس كه با حكيم راهنمايى همدم نيست به هلاكت رسيده است. مربى حكيم و رهبر دانا مى‏تواند ما را از نزديك‏ترين راه‏ها به مقصد برساند.

🔷 و مربى سه كار را عهده‏دار است:

الف: تزكيه و آزادى‏: قطب‏نماى فكر ما مى‏تواند جهت حركت ما را نشان بدهد به شرط اينكه گرفتار آهن رباهاى عادت و تعصب و تقليد نشده باشد؛ و گرنه اين قطب‏نماى منحرف به جاى اينكه ما را به مقصد برساند، در دريا غرق مى‏كند. راستى آن كس كه تفكر ندارد به نجات نزديك‏تر است تا كسى كه تفكراتش را به انحراف كشيده‏اند.

ب:تعليم و آموزش‏: خيلى‏ها تفكراتى را شروع كرده‏اند و به نتيجه نرسيده‏اند و مأيوس شده‏اند و يا به نتيجه‏هاى غلط دست يافته‏اند و منحرف شده‏اند. پس بايد مربى به ما روش تدبر و مطالعه و طرز تفكر را بياموزد.

ج:تذكر و يادآورى‏: انسان گرفتار غفلت‏ها و گرفتار وسوسه‏هايى است كه شيطان به آن كمر همت بسته و اين است كه مربى بايد يادآورى‏ها و تذكرهايى داشته باشد. «وَذَكِّرْ فَانَّ الذِّكْرى‏ تَنْفَعُ الْمُؤمِنينَ».

📚 مسئولیت و سازندگی، ۶۸